Süper Ay Geliyor: Kaçıran 18 Yıl Beklemek Zorunda

Ay’ın Dünya çevresinde izlediği yörünge elips şeklinde olduğu için uydumuz bazen Dünya’ya çok yaklaşıyor bazen de çok uzaklaşıyor. Ay’ın Dünya’ya en yakın olduğu duruma yerberi ya da daha çok kullanılan adıyla, süper Ay deniyor. En uzak olduğu zaman ise yeröte ya da mikro Ay. Bu iki konum arasındaki yaklaşık 50 bin km’lik mesafe Ay’ın yüzde 14 daha büyük ya da küçük görünmesini ve yüzde 30 daha fazla ya da az ışık vermesini sağlıyor.

Son dönemde sıkça kullanılan süper Ay terimi genellikle tam olarak yerberi olayını değil, Ay’ın Dünya’ya en yakın olduğu yüzde 90’lık dilime girmesi olarak ifade ediliyor. Bu şekilde tanımlandığında süper Ay olayını sıkça gözlemlemek mümkün. Bu yılın son üç ayında gözlemlenen dolunayların tamamı bu yüzde 90’lık dilim içinde yer aldığı için süper Ay olarak adlandırılıyor.

Ancak 14 Kasım’da gözlemlenecek süper Ay tam olarak yerberi olayının tanımı ile eşleşiyor. Yani Ay, bu tarihte, Dünya’ya olabilecek en yakın mesafeden geçecek ve en büyük formuna sadece iki saat içerisinde ulaşacak. Bu durum en son 1948 yılında yaşanmıştı, bir sonraki örneğin ise 2034 yılında gerçekleşeceği ifade ediliyor.

Saat kaçta izlenebilecek?

Tüm Dünya’da çıplak gözle gözlemlenebilecek bu olay, bazı bölgelerde gündüz gerçekleşeceği için gözlemlemek biraz daha zor olacak. Ay’ın en büyük formuna ulaştığı an Türkiye’den, 14 Kasım günü saat 16:52’de görülebilecek.

21. yüzyılda şimdiye kadarki en büyük Ay’ı görmek için bu gök olayını kaçırmamakta fayda var. Ancak oldu ki kaçırırsanız, 14 Aralık gecesi saat 03:05’te (bu kadar büyük olmasa da) bir sonraki süper Ay’ı görebilirsiniz.

Ay’ın boyutunun yüzde 14 büyüdüğünü çıplak gözle ve düz bir arka planda fark etmek zor olabilir. Ay’ın ufuk çizgisine yakın olduğu sırada, onu karşılaştırabilecek başka objeleri de (ağaç, bina, dağ vs.) görebileceğiniz bir noktada durursanız Ay’ın büyüklüğünü anlamanız daha kolay olabilir. Sadece Ay’ı görmek istiyorsanız, doğu yönüne bakan bir sahilde, Ay’ın deniz üzerinden doğuşunu da izleyebilirsiniz.

Kaynak: NASA, Science Alert